Doanh nghiệp dệt may linh hoạt các giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu bền vững
Mục tiêu và Thách thức
Ngành dệt may Việt Nam đang hướng đến mục tiêu đa dạng hóa thị trường và sản phẩm, tăng cường tính cạnh tranh, và tận dụng các cơ hội từ các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) để thúc đẩy xuất khẩu. Mặc dù xuất khẩu dệt may đã có những tín hiệu tích cực trong nửa đầu năm nay, nhưng các doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều rủi ro thị trường. Do đó, cần có những giải pháp linh hoạt từ cả phía doanh nghiệp và sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng để đạt được các mục tiêu đề ra cho năm 2024.
Tín hiệu khởi sắc
Thị trường quốc tế đang dần hồi phục, nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng dệt may tại nhiều quốc gia tăng trở lại. Các doanh nghiệp Việt Nam, nhờ vào uy tín thương hiệu đã được xây dựng qua nhiều năm, đang nhận được nhiều đơn hàng dài hạn từ các đối tác. Ông Phạm Minh Đức, Tổng Giám đốc Công ty May Nam Định, cho biết doanh thu trong 6 tháng đầu năm 2024 của công ty ước đạt 420 tỷ đồng, với 90% doanh thu đến từ các đơn hàng FOB (chủ động nguyên liệu và hoàn thiện sản phẩm), và lợi nhuận ước tính đạt 10 tỷ đồng. Dự kiến, doanh thu cả năm 2024 sẽ đạt 700 tỷ đồng, tăng khoảng 35% so với năm 2023.
Công ty May Nam Định đã nhận đủ đơn hàng cho năm 2024 và đang làm việc về đơn hàng quý 1 và 2 năm 2025. Để nâng cao hiệu quả quản trị và đảm bảo năng lực vận hành, công ty đang tập trung vào số hóa và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất-kinh doanh nhằm tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả trên nền tảng số, theo ông Phạm Minh Đức.
Tại May Hưng Yên, doanh nghiệp cũng đang tập trung vào các giải pháp nâng cao năng suất và tận dụng cơ hội thị trường để thực hiện các mục tiêu do đại hội cổ đông đề ra. Tổng Giám đốc Phạm Thị Phương Hoa cho biết trong nửa đầu năm 2024, áp lực giao hàng và giá cả chưa cải thiện đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của công ty. Tuy nhiên, công tác thị trường quý 3 dự kiến sẽ có những cải thiện so với quý 2, mặc dù quý 4 vẫn chưa có nhiều tín hiệu tích cực. Dự báo cả năm 2024, doanh thu Tổng Công ty sẽ vượt kế hoạch 5% và lợi nhuận trước thuế tăng 15%.
Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), kim ngạch xuất khẩu toàn ngành trong nửa đầu năm nay ước đạt 20 tỷ USD, tăng khoảng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù mức tăng này vẫn còn thấp so với tăng trưởng chung của cả nước, đây vẫn là tín hiệu tích cực trong bối cảnh thị trường thế giới phục hồi chậm. Sản phẩm dệt may Việt Nam hiện đã xuất khẩu tới 113 nước, trong đó các thị trường chính là Mỹ, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc.
Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Vitas, cho biết ngành dệt may Việt Nam đang tập trung khoảng 85% năng lực sản xuất cho xuất khẩu. Mục tiêu sắp tới là đa dạng hóa thị trường và sản phẩm, tăng cường tính cạnh tranh và tận dụng các cơ hội từ các FTA để thúc đẩy xuất khẩu.
Ứng phó với rủi ro để thúc đẩy xuất khẩu bền vững
Tuy có những tín hiệu khởi sắc, ngành dệt may vẫn đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn từ biến động của cung-cầu thế giới và xung đột chính trị tại nhiều quốc gia. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu dệt may giảm 10%, đơn giá sản xuất giảm 30%, thậm chí có mặt hàng giảm đến 50%. Đây là năm khó khăn nhất trong hơn 30 năm xuất khẩu của ngành dệt may, ngoại trừ năm 2020 khi thế giới đóng cửa vì dịch bệnh. Do đó, sự hồi phục trong nửa đầu năm nay là tín hiệu tích cực cho các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo ông Cao Hữu Hiếu, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), nhu cầu dệt may tại các thị trường tiêu thụ chính trong 6 tháng cuối năm 2024 chưa thể cải thiện. Kế hoạch cắt giảm lãi suất tại các thị trường này chưa rõ ràng, trong khi các quốc gia cạnh tranh dự kiến sẽ phá giá mạnh đồng tiền để hỗ trợ xuất khẩu, giành lại thị phần. Do đó, các doanh nghiệp sẽ chịu áp lực cạnh tranh về đơn giá trong bối cảnh đơn giá vốn đã thấp trong 2 năm qua.
Ngoài ra, cước vận tải biển, tiền lương, tiền điện và lãi suất ngân hàng được dự báo tiếp tục tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất sản xuất-kinh doanh của doanh nghiệp. Để đạt được các chỉ tiêu trong năm nay, Vinatex sẽ tiếp tục linh hoạt trong điều hành, tận dụng tối đa các cơ hội từ thị trường, và xác định sản xuất các mặt hàng có tính kỹ thuật cao, đơn hàng nhỏ nhưng giá trị gia tăng cao thay vì các mặt hàng phổ thông giá rẻ. Đồng thời, Vinatex sẽ thường xuyên theo dõi và cập nhật các thông tin về thị trường, xây dựng các kịch bản có thể xảy ra và có phương án phù hợp cho hoạt động sản xuất-kinh doanh.
Tận dụng các cơ hội và hỗ trợ từ cơ quan chức năng
Các tiêu chuẩn thị trường ngày càng khắt khe, đặc biệt là các quy định về xanh hóa và môi trường từ Mỹ và EU. Để giữ vững thị trường, ông Trương Văn Cẩm đề xuất các thương vụ nước ngoài hỗ trợ nhiều hơn về thông tin từ các thị trường, chính sách của nước sở tại, đặc biệt là các cơ chế sản xuất xanh từ một số nước. Những thông tin này rất cần thiết để doanh nghiệp trong nước có thể định hướng và điều chỉnh các hoạt động sản xuất-kinh doanh cho phù hợp.
Đồng thời, trước nhiều biến động của kinh tế thế giới như dịch bệnh và xung đột thương mại, các thương vụ cần giúp doanh nghiệp đánh giá nhu cầu và qui mô tiêu dùng dệt may tại các thị trường, cũng như thông tin về hiệu quả hoạt động của các tập đoàn bán lẻ trên thế giới. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp căn chỉnh và đề ra kế hoạch sản xuất-kinh doanh cho từng khu vực thị trường.
Ông Trương Văn Cẩm cũng nhấn mạnh sự cần thiết của các biện pháp phòng vệ thương mại, và doanh nghiệp cần thông tin và cảnh báo kịp thời để có giải pháp ứng phó. Với Chiến lược phát triển ngành dệt may đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2035 đã được phê duyệt, ông Cẩm đề xuất Bộ Công Thương vào cuộc để thúc đẩy các địa phương hình thành các tổ hợp dệt may lớn, giúp Việt Nam sản xuất nguyên phụ liệu đáp ứng cho ngành dệt may phát triển bền vững.
Trong bối cảnh đầy thách thức, ngành dệt may Việt Nam vẫn đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp linh hoạt và tận dụng tối đa các cơ hội để thúc đẩy xuất khẩu bền vững, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của đất nước.